ระบบรากต้นลิงลาว
วัฒนา ปัญญามณีศร
มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย
ระบบรากต้นลิงลาว
รากต้นลิงลาวมีลักษณะเป็นระบบรากฝอย รากงอกออกมาจากเหง้าหรือหัวพร้อมกันหลาย
ๆ ราก มีขนาดของรากตั้งแต่ 2 – 6 มิลลิเมตร มีเส้นแกนรากที่มีความเหนียวมาก
เนื้อรากมีสีแดงเปลือกมีขนขนาดเล็กล้อมรอบ รากต้นลิงลาวมีความเหนียวค่อนข้างมาก
จากการทดสอบเบื้องต้นโดยทีมวิจัยชุมชนพบว่ารากหลักต้นลิงลาวมีความแข็งแรงสูงมากไม่สามารถใช้มือเปล่าดึงรากให้ขาดได้ ระบบรากฝอยของต้นลิงลาวถ้ามีการปลูกแบบแยกกอจะมีการขยายรากอย่างรวดเร็ว
ในระยะเวลา 1 - 4 ปี จะมีการสร้างรากฝอยและรากแขนงจำนวนมากกระจายอัดแน่นเรียงตัวในพื้นที่หนาแน่นคล้ายตาข่ายแตกออกแผ่กระจายยึดพื้นดินในแนวนอน
จากการเก็บข้อมูลโครงสร้างต้นลิงลาวที่แยกปลูกตั้งแต่ปีที่
1 – ปีที่ 10 ช่วงปีละ 5 กลุ่มตัวอย่าง โดยสรุปจะเห็นว่ารากต้นลิงลาวที่ปลูกแบบชนิดแยกกอนั้นจะเริ่มมีการขยายตัวและเพิ่มปริมาณรากฝอยหลักและรากแขนงอย่างรวดเร็วหลังจากปลูกแล้วในช่วงปีที่
2 ถึงปีที่ 5 หลังจากปลูกปีที่ 5
รากต้นลิงลาวจะมีความยาวที่ แต่ที่น่าสนใจคือ
จำนวนรากฝอยหลักและรากฝอยแขนงมีปริมาณเพิ่มขึ้นในทุกปี จนถึงระหว่างปีที่ 8
– ปีที่ 10 มีรากฝอยครอบคลุมพื้นที่อย่างหนาแน่นและรากมีการสานกันคล้ายตาข่าย
ตารางที่ 1 โครงสร้างระบบรากต้นลิงลาวจากการปลูกด้วยระบบแยกกอ ช่วงอายุ 1
– 10 ปี
ช่วงอายุ
|
ลักษณะลำต้น
|
ลักษณะราก
|
|||||||
จำนวนต้น
|
จำนวนใบ
|
ความสูง
|
จำนวนราก
|
ล่าง
|
บน
|
ซ้าย
|
ขวา
|
ลึก
|
|
1 ปี
|
4.8
|
6.6
|
53.4
|
4
|
8.8
|
5.8
|
10.8
|
9.6
|
3.6
|
2 ปี
|
13.6
|
50
|
64.8
|
59.8
|
83.2
|
44.4
|
75.6
|
64.8
|
24.8
|
3 ปี
|
16
|
44.2
|
130.4
|
78.6
|
98.8
|
60
|
76.4
|
80.4
|
28.8
|
4 ปี
|
19.8
|
67.4
|
132.6
|
101.6
|
102.4
|
66.8
|
86.8
|
86
|
39.8
|
5 ปี
|
25.2
|
128.6
|
134.8
|
202.6
|
126.2
|
71.8
|
101.8
|
94
|
50
|
6 ปี
|
21.4
|
122
|
137.8
|
210.8
|
105.2
|
56.4
|
97.4
|
86.4
|
48.2
|
7 ปี
|
26.4
|
134.8
|
129.8
|
201.2
|
113.4
|
77.4
|
107.6
|
102.4
|
36.6
|
8 ปี
|
36.8
|
131.6
|
129.2
|
270.6
|
111.8
|
61.4
|
101
|
106.8
|
34.8
|
9 ปี
|
42.8
|
144
|
146.4
|
355.4
|
110
|
61.6
|
106.4
|
105.8
|
42.2
|
10 ปี
|
60.2
|
163.4
|
148.8
|
442.4
|
128.8
|
69
|
122.2
|
123.6
|
38.6
|
นอกจากนี้จากการทดลองขุดต้นลิงลาวในพื้นที่ทำกินพบคุณลักษณะอื่นๆ
ของรากต้นลิงลาวอีก 3 ประเด็น คือ (1)
รากต้นลิงลาวที่ปลูกร่วมกับต้นเมี่ยง ต้นกาแฟและต้นไม้อื่น ๆ
พบว่ารากต้นลิงลาวมีการชอนไชและกระจายยึดเหนี่ยวกับรากของต้นไม้ชนิดอื่น ๆ
ได้เป็นอย่างดี เหมือนมีตาข่ายมาพันรอบรากของต้นไม้ที่ปลูกไว้ในที่ทำกิน
โดยเฉพาะต้นลิงลาวที่มีการปลูกเรียงกันเป็นแถวในลักษณะหญ้าแฝก ในระดับ 20
– 30 เซนติเมตร
ลำต้นของต้นลิงลาวจะเรียงชิดกันและรากของต้นลิงลาวจะมีการสานกันในพื้นดินค่อนข้างหนาแน่นเป็นลักษณะคล้ายแผ่นผ้าหรือตาข่ายบนผิวดิน
(2)
พบว่ารากต้นลิงลาวมีการแผ่ขยายคลุมก้อนหินและยึดก้อนหินในพื้นที่ลาดชันได้ค่อนข้างดี
(3) รากของต้นลิงลาวสามารถขยายและงอกเพิ่มได้เมื่ออยู่ในน้ำ
เนื่องจากในช่วงเดือนพฤษภาคม พ.ศ.2557 ทีมวิจัยได้ทำการขุดต้นลิงลาวเพื่อตรวจสอบระบบราก
แต่เนื่องจากทีมวิจัยชุมชนไม่มีเวลาว่างติดภารกิจอื่นจึงมีการนำต้นลิงลาวไปแช่น้ำไว้บริเวณข้างลำห้วยไว้ก่อนและกะว่าจะนำไปปลูกในอีก
3 - 4 วันถัดไป
ซึ่งปรากฏว่าทีมวิจัยชุมชนลืมนำต้นลิงลาวไปปลูก ต่อมาในเดือน ตุลาคม พ.ศ.2557
ได้มีการเข้าไปเก็บข้อมูลซ้ำในพื้นที่จึงไปพบว่าต้นลิงลาวที่แช่น้ำอยู่ยังไม่ตายและรากมีการงอกยาวขึ้น
ที่มา:โครงการศึกษาศักยภาพต้นลิงลาวในการอนุรักษ์และฟื้นฟูระบบนิเวศคุณค่าทางโภชนาการ สำหรับประยุกต์ใช้ในการพัฒนาชุมชน(สวิง ขันทะสา,วัฒนา ปัญญามณีศร,ดร.จิราภรณ์ ปาลี,ดร.ณัฐติยา ชัยชนะ, สถาบันความหลากหลายฯ และคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย)
โครงการวิจัยนี้ได้รับการสนับสนุนงบประมาณการวิจัยจาก: โครงการส่งเสริมการวิจัยในอุดมศึกษาและพัฒนามหาวิทยาลัยวิจัยแห่งชาติ ภายใต้สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษาโครงการส่งเสริมการวิจัยในอุดมศึกษาและพัฒนามหาวิทยาลัยวิจัยแห่งชาติ ภายใต้สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น